Programma 3 Ondernemingsklimaat, werkgelegenheid en onderwijs

Economie en werkgelegenheid versterken

Beleidshorizon 2025

In dit jaar zal de sociale en economische agenda van Nij Begun meer inhoud hebben gekregen met de bijbehorende plannen zullen er opgaven naar ons toekomen die samenwerking tussen onderwijs, ondernemingen en overheid vereisen. Dit voor economische ontwikkeling en ter ondersteuning van de brede welvaart in de regio.

Aanpak op hoofdlijnen

De doelstelling van de plannen en initiatieven is om een duurzame en toekomstgerichte economische ontwikkeling van de gemeente Oldambt te realiseren. Dit wordt bereikt door het versterken van de regionale economie via digitalisering, innovatie, en samenwerking met regionale en provinciale partners. Specifiek richt de gemeente zich op:

1. Stimuleren van werkgelegenheid en economische groei door het revitaliseren van bedrijventerreinen en het ondersteunen van innovatieve projecten.
2. Harmoniseren van lokale strategieën met bredere regionale plannen, zoals de masterplannen voor Regiocentra, Campussen, en Oost-Groningen, om regionale synergie en versterking te bevorderen.
3. Uitbreiden en optimaliseren van het innovatienetwerk in de regio, met een focus op samenwerking, kennisdeling, en het benutten van digitale technologieën via het Digitaal Centrum Oost-Groningen.
4. Afstemmen van lokale economische ambities met de provinciale Economische Visie 2035 en de Economische Agenda Nij Begun, om zo een coherent en doelgericht economisch beleid te voeren voor de komende jaren.

Kortom, de doelstelling is om de economische veerkracht van Oldambt te vergroten door innovatie, samenwerking, en strategische investeringen in infrastructuur en kennis.

Ontwikkelingen

Opstellen Economische Visie Oldambt 2035

Medio 2024 is er met de aanstelling van een kwartiermaker gestart met de uitwerking van de Economische Agenda van Nij Begun. De Agenda focust zich op drie hoofdthema’s: energie, gezondheidszorg en landelijk gebied. Besluitvorming over de Agenda zal naar verwachting in het eerste kwartaal van 2025 plaatsvinden. Ook is in juli 2024 de Economische Visie 2035 van de provincie vastgesteld door provinciale staten. Zowel deze visie, als de Economische Agenda en onze eigen ambities leggen duidelijke accenten voor het bepalen van een economisch beleid van de komende jaren. Om op deze beleidsmatige ontwikkelingen in te spelen wordt er in 2025 gewerkt aan het opstellen van een Economische Visie Oldambt 2035, waarin de ontwikkelingen op provinciaal en regionaal niveau worden afgestemd met onze gemeentelijke economische ambities.

Aansluiting zoeken bij Masterplannen

In 2025 zullen we ons specifiek richten op het aansluiten bij de masterplannen Regiocentra, Campussen en Oost-Groningen. Onze inzet is erop gericht om onze activiteiten en strategieën te harmoniseren met de ontwikkelingsplannen die op die gebieden zijn opgesteld. Door deze gerichte aanpak willen we bijdragen aan de versterking en groei van de regio, en ervoor zorgen dat onze initiatieven volledig in lijn zijn met de bredere regionale doelen en ambities.

Revitaliseren van bedrijventerreinen

Vanuit de lokale NPG-gelden van de gemeente Oldambt is een bedrag gereserveerd voor de revitalisering van bedrijventerreinen in de A7-zone. Het doel is om medio 2025 een aanvraag in te dienen, zodat deze middelen beschikbaar komen voor investeringen op bedrijventerrein De Rensel. Ter voorbereiding op deze investeringen wordt in de voorafgaande maanden een inventarisatie- en participatietraject uitgevoerd in samenwerking met de betrokken stakeholders.

Op bedrijventerreinen Scheemderhoogte I en Scheemderhoogte II zullen kavels worden uitgegeven.

Ontwikkelen van het innovatie-netwerk

In de regio zijn diverse initiatieven actief die bijdragen aan innovatie. Door deze initiatieven te bundelen, ontstaat er een vliegwieleffect voor de regio op het gebied van innovatie, economie en werkgelegenheid. Via de Regiodeal 2.0 Oost-Groningen, die naar verwachting in september 2024 van start gaat, wordt een netwerk opgericht om deze ontwikkelingen te stimuleren.

Dit netwerk brengt regionale innovatie-initiatieven samen, zoals Makeport Mercurius, Innovatie Hub Oost-Groningen en Innovatiewerkplaats EDRiT, met als doel de krachten te bundelen en synergie te creëren. Ook het Digitaal Centrum Oost-Groningen is onderdeel van dit netwerk. In 2025 zullen de betrokken partijen binnen het Innovatienetwerk gezamenlijk financiering aanvragen via de Regiodeal 2.0.

Digitaal Centrum Oost-Groningen (DCO)

In het najaar van 2024 zal het Digitaal Centrum Oost-Groningen officieel worden geopend. In samenwerking met de partners in het Centrum, wordt gewerkt aan het uitrollen van programma’s voor inwoners en ondernemers. Het jaar 2025 wordt gebruikt om de programmering verder aan te scherpen en specifiekere doelgroep-profielen te identificeren. Daarnaast wordt er ingezet op uitbreiding van het netwerk aan partners dat onderdeel vormt van het Digitaal Centrum Oost-Groningen, mede ten behoeve van een verdere uitbreiding en optimalisatie van het dienstenaanbod. Hierbij zullen we het Digitaal Centrum Oost Groningen verder ontwikkelen in lijn met het Masterplan Campussen, waarbij we streven naar een sterke synergie met andere initiatieven en campussen in de regio.

Acties in 2025

• We stellen de Economische Visie Oldambt 2035 op met het bijbehorende uitvoeringsplan en budget.

• We ontwikkelen het innovatie netwerk en het doen van een gezamenlijke aanvraag in het kader van Regio Deal 2.0.

• We vragen een NPG subsidie Revitalisering bedrijventerreinen aan.

• We gaan het DCO doorontwikkelen:

• • We gaan de programmering verder aanscherpen en specifiekere doelgroepprofielen identificeren.

• • We zetten in op het uitbreiden van het netwerk aan partners.

• • We gaan het dienstenaanbod verder uitbreiden en optimaliseren.

Samenwerking in de regio en over de grens

Beleidshorizon 2025

We willen gezamenlijk actief de interbestuurlijke samenwerking, de kwaliteit van het openbaar bestuur en het samenspel met inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties in onze provincie verder verbeteren. Bij veel onderwerpen is samenwerking in de regio of zelfs provinciaal erg belangrijk.

Aanpak op hoofdlijnen

Door samen op te trekken met de regio, (Duitse) buurgemeenten en de provincie kunnen we meer bereiken. Voorbeelden van succesvolle samenwerkingen in de regio die we willen behouden en verder versterken zijn de Regiodeal, het Regionaal Woon- en Leefbaarheidsplan (RWLP), STAG, Werk in Zicht (WIZ) en de Eems Dollard Regio waarin regionale overheden aan beide kanten van de grens samenwerken.

We willen met de andere EDR-leden de samenwerking versterken.

We leveren een bijdrage aan de verdere ontwikkeling van onze regio door de uitbouw van toerisme en recreatie (vrijetijdseconomie), onder andere via de gezamenlijke regiomarketingorganisatie ZO! Groningen.

Toevoeging begroting 2025:

We nemen deel aan het GROS-overleg (3 noordelijke provincies + provincie Overijssel en diverse gemeenten in de regio). Hierbij wordt ingezet op de grensoverstijgende samenwerking op bestuursniveau met Nedersaksen.

Ontwikkelingen

De burgemeester is tot eind 2025 voorzitter van de Eems Dollard Regio.

Wethouder Wünker vertegenwoordigt de gemeente Oldambt in het Bestuurlijk Netwerk Grensoverschrijdende Samenwerking van de Vereniging Nederlandse Gemeenten.

Acties in 2025

• We participeren in het Leader-programma voor Oost-Groningen en stellen hiervoor financiële middelen beschikbaar. De gemeente Oldambt heeft het plan om in 2025 de gebruik van de leader regeling op grond van de gemeente te intensiveren.

• We nemen actief deel aan de genoemde samenwerkingsverbanden.  We  zetten ons in voor het realiseren en financieren van regionale (grensoverstijgende) doelen en het verwerven van aanvullende financiële middelen/ subsidies voor regionale en gemeentelijke projecten. Samen met de Duitse en Nederlandse partners werken we aan een toeristisch grensoverstijgend netwerk.

• Samen met Westerwolde en Duitse partners willen we het project Grensland-Vestingland een nieuwe boost geven. Deze samenwerking is één van de doelen uit de toeristische visie Oost-Groningen.

• De samenwerking met de VGG (Vereniging Groninger Gemeenten) is belangrijk voor de uitwisseling tussen de Groningse gemeenten. We dragen actief bij aan het netwerk. Zie ook de acties onder vrijetijdseconomie, cultuur en erfgoed.

Een aantrekkelijk centrum Oldambt

Beleidshorizon 2025

De gemeente streeft naar een kwalitatief goed centrum van Oldambt, met een aantrekkelijk woon-, winkel- en verblijfsklimaat voor inwoners, bezoekers, ondernemers en investeerders. In 2022 is het Ambitiedocument centrum Oldambt door de raad vastgesteld. In dit ambitiedocument is rekening gehouden met de actualisatie van de detailhandelsvisie (2021) die heeft laten zien dat er een wijziging van het vastgoed- en detailhandelsbeleid moet plaatsvinden in het centrum. Bovendien is in het ambitiedocument aangesloten op de veranderende markt, het in 2021 vastgestelde woonprogramma en de ontwikkelingen van Blauwestad.

In 2025 is de eerste fase van het ambitiedocument nader uitgewerkt en zijn de eerste resultaten in de praktijk zichtbaar: er is gestart met de realisatie van het nieuwe gemeentehuis, aanpak Langestraat-Noord en de Lucas-locatie.

Aanpak op hoofdlijnen

De nadere uitwerking en uitvoering van het ambitiedocument gebeurt op programmatische wijze en conform de ontwikkelstrategie die in het ambitiedocument is vastgelegd. Op basis van de vastgestelde doelstellingen wordt steeds getoetst welke deelprojecten de meest effectieve bijdrage leveren aan het behalen van deze doelstellingen. Eventueel worden op basis hiervan deelprojecten eerder of later uitgevoerd.

Ontwikkelingen

De afgelopen jaren zijn de bouwkosten sterk gestegen en de rendementen op vastgoed gedaald. Hierdoor zijn marktpartijen momenteel minder bereid risicovolle investeringen te doen. Ondanks deze moeilijke marktsituatie wordt er door martkpartijen toch interesse getoond in de realisatie van de plannen van het ambitiedocument.

Acties in 2025

We geven een vervolg aan de voorbereiding van de projecten uit het door de raad in 2022 vastgestelde ambitiedocument voor het centrum Oldambt. Deze voorbereiding wordt conform de ontwikkelingsstrategie stapsgewijs opgepakt waarna de projecten afzonderlijk voor besluitvorming en uitvoeringsfinanciering aan de raad worden voorgelegd.

In 2025 start de voorbereiding en/of wordt een vervolg gegeven aan onderzoek van de volgende projecten.

• Project Langestraat Noord: leegstand omzetten naar een hernieuwde Langestraat door een combinatie van verkleining van winkels en toevoeging van woningen.

• Planvoorbereiding herinvulling St Lucas locatie.

• Herontwikkeling Liefkenshoek.

• Doortrekken van het water naar het Schönfeldplein.

• Uitwerken woonprogramma voor de binnenstad: omvang, doelgroepen, woonproducten-, en ontwikkeling kwaliteitskader (beeldkwaliteit, prioriteringskaart en afsprakenkader ontwikkelende partijen).

• Op locatieniveau uitwerken van plannen voor woningbouw mede in combinatie met parkeren.

• Plan van aanpak openbare ruimte vaststellen (inrichting, vergroening, herschikking parkeervoorzieningen en verblijfs- en ontmoetingsplekken).

• Uitvoeren van een verkennings- en haalbaarheidsstudie naar een museum en/of toeristisch informatiecentrum.

• Verkenning en realisatie parkeerverwijzingssysteem.

• We gebruiken het ambitiedocument als basis voor het masterplan regiocentra om daarmee in aanmerking te kunnen komen voor aanvullende subsidiemiddelen voor de uitvoering van de plannen.

• Mobiliteitsplan en uitvoeringsprogramma centrum.

• Visieontwikkeling Marktplein.

In 2025 start en/of wordt een vervolg gegeven aan de uitvoering van de volgende projecten:

• Project Langestraat Noord: realisatie eerste twee deelprojecten.

• Sloop (deel) Sint Lucasziekenhuis.

• Stimuleringsaanpak pui- en gevelverbeteringen.

• Nieuwbouw gemeentehuis.

• Aankoop en sloop van de Blaauwlocatie.

• We dienen het project ‘Ondernemen in Winschoten’ bij NPG in. Het project richt zich op het structureel verbeteren van de binnenstad. Dit, in combinatie met grote investeringen in de fysieke omgeving (door de aanpak van de binnenstad), zal leiden tot een levendig en vitaal centrum dat bijdraagt aan de leefbaarheid, aantrekkelijkheid en economie van Winschoten en de regio.

Toerisme, cultuur en erfgoed

Beleidshorizon 2025

In 2023 is de vrijetijdseconomie in Oldambt meer op de kaart gezet en heeft onze gemeente zich geprofileerd als De Graanrepubliek in de bestemming Oost-Groningen. Toerisme zien we als een belangrijke kans voor verdere ontwikkeling van onze regio (bezoekers, werkgelegenheid, recreatiemogelijkheden voor de eigen inwoners, instandhouding voorzieningenniveau, etc.). Cultuur draagt bij aan de leefbaarheid, het bevordert de creativiteit, stimuleert toerisme en is belangrijk voor jong en oud. Toeristische mogelijkheden zien we vooral door cultuur te verbinden met toerisme (evenementen, etc.), in te spelen op de cultuurhistorie (verleden) en het rijke erfgoed in onze gemeente. In 2025 hebben we opnieuw een bijdrage geleverd aan het behouden en door ontwikkelen van het Oldambtster erfgoed en daarmee de unieke gebiedsidentiteit van de Graanrepubliek door het schetsen van een toekomstperspectief voor de Oldambtster boerderijen en een integraal beleidskader voor erfgoed en archeologie.

Aanpak op hoofdlijnen

We leggen verbindingen tussen cultuur, erfgoed en toerisme.

We werken met de Oost-Groninger gemeenten (ZO! Groningen) verder aan de nadere uitwerking en uitvoering van de Regiovisie Vrijetijdseconomie Oost-Groningen (onder andere de verbreding van het netwerk van toeristische ondernemers). In 2021 hebben we onderzoek gedaan naar toerisme in Oldambt. Aan de hand van deze cijfers willen we meten of we de aantallen met onze inspanningen kunnen verhogen. Het onderzoek wordt tweejaarlijks gehouden.

Het accent bij de verdere uitbouw van de toeristische speerpunten ligt bij: Blauwestad, Binnenstad Winschoten, Bad Nieuweschans, onze Waddenkustzone langs de Dollard (Werelderfgoed Waddenzee) en het thema De Graanrepubliek.

Wij zetten in op het ontwikkelen van een eigen regionaal DNA voor de gemeente Oldambt (een zogenoemd ‘place branding’). Wij houden daarbij rekening met de Duitse gasten.

We versterken de culturele sector door het ondersteunen op het gebied van ledenwerving, andere samenwerkingsvormen en fondsenwerving. We willen inzetten op cultuur en hebben daarbij ook aandacht voor de kleinere clubs en een eerlijke verdeling van de beschikbare cultuurgelden. We stimuleren de deelname aan culturele activiteiten door kinderen en jongeren door dit financieel te ondersteunen.

We werken samen met de Nationaal Coördinator Groningen, Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Provincie Groningen, aardbevingsgemeenten en Libau aan een verder uitvoering van het Geactualiseerde Erfgoedprogramma 2020-2023.

We willen het gebruik van de fiets stimuleren. Niet alleen omdat beweging bijdraagt aan de gezondheid, maar ook omdat het belangrijk is voor onze jeugd, de toeristen, veiligheid en klimaat. Verwezen wordt ook naar programma 2 Woonklimaat en leefomgeving.

Acties in 2025

We gaan GEWOON DOEN! het programma cultuur Oldambt 2024 – 2028 uitvoeren, in 2025:

• Gaan we een haalbaarheidsonderzoek naar een culturele broedplaats in Winschoten opleveren (waarin kinderen en jongeren een hoofdrol spelen).

• Starten we met het vormgeven van een visie op het presenteren van de geschiedenis en identiteit van Oldambt.

Toerisme:

• Samen met de vier Oost-Groningse gemeenten werken we verder aan de toeristische visie OG en aan een meerjarenplan voor gezamenlijke activiteiten. We actualiseren de toeristische visie en passen ons beleid aan op de nieuwste ontwikkelingen in de toeristische sector, in lijn met de beleidsstukken van de provincie, met name het Uitvoeringsprogramma Groeiende Gastvrij.

• Op basis van de toeristische monitoringresultaten die in januari 2025 beschikbaar komen, herzien we ons beleid voor vrijetijdseconomie, recreatie en toerisme, zodat we effectiever kunnen inspelen op de behoeften en trends die uit de monitoring naar voren komen.

• We richten ons, ondersteund door de VWG (Vereniging van Waddenzeegemeenten) op de gastvrijheid in het Werelderfgoed Waddenzee. Dit doen we door participatie aan het programma integraal gastheerschap met thema’s zoals educatie, destinationmanagament en natuurbeheer.

Optimaliseren van de arbeidsmarkt

Beleidshorizon 2025

We streven naar een kwalitatieve match van de personeelsbehoeften van onze ondernemers en bedrijven met het in onze gemeente aanwezige arbeidspotentieel.

In 2025 is ook de vraag naar en het aanbod van werkzoekenden met een (grote) afstand tot de arbeidsmarkt beter op elkaar afgestemd. Vragen van werkgevers sluiten beter aan bij de capaciteiten en competenties van werkzoekenden die een uitkering ontvangen op grond van de Participatiewet. Daarnaast is de verbinding met het onderwijs geoptimaliseerd om jongeren snel in aanraking te brengen met kansrijke sectoren.

Aanpak op hoofdlijnen

We trekken enerzijds bedrijven en ondernemers uit kansrijke sectoren aan die passen bij ons arbeidspotentieel. We kijken hierbij nadrukkelijk ook naar subsidiemogelijkheden en samenwerkingen in onder andere de arbeidsmarktregio.

Anderzijds zetten we in op het ontwikkelen van nog niet benut arbeidspotentieel. We richten ons daarbij onder andere met Afeer op het ontwikkelen en (re)activeren van inwoners uit de (langdurige) bijstand richting kansrijke sectoren. Zie ook aanpak jongeren en onderwijs.

We gaan samen met Afeer aan de slag met een nieuw uitvoeringsplan voor de bestuursperiode 2023 tot 2027 met nieuwe afspraken over het nog beter afstemmen van vraag en aanbod in onze arbeidsmarktregio en een betere interne en onderlinge afstemming.

We zorgen voor meer gemeentelijke grip op de nieuwe instroom in ‘participatie trede’ 1 en 2 door de instroom van bijstandsklanten ‘strakker’ te organiseren.

We leveren een actieve bijdrage aan een samenhangende en regionale en grensoverstijgende arbeidsmarkt met het doel om jongeren en werkzoekenden perspectief te bieden op de regionale en grensoverstijgende arbeidsmarkt.

Voor acties omtrent de vervolgstappen van de A7/N33-visie, zie paragraaf 3.1 ‘Economie en werkgelegenheid versterken’.

Acties in 2025

De concrete acties in het jaar 2025 omtrent de arbeidsmarktregio, Afeer en in ‘participatie trede’ 1 en 2 worden verder toegelicht onder 4.1 Wmo, Jeugd en Participatie.