5.8 Aardbevingsopgave

De gevolgen van de gaswinning en de aardbevingen in Groningen zijn ook merkbaar in de gemeente Oldambt. Als gemeente vinden we dat de veiligheid van èn perspectief voor onze inwoners voorop moeten staan. Naast de gaswinning zien we daarbij ook de risico’s van zoutwinning en ondergrondse opslag van stikstof en de impact van bodemdaling. Als gemeente zetten we ons in voor een duurzaam en veilig beheer en gebruik van de ondergrond. Veiligheid gaat over versterking en schadeherstel van woningen, maar ook over perspectief voor onze inwoners. 

Met Nij Begun werkt het rijk samen met ons als regio aan erkenning, herstel en perspectief voor Groningen. In deze kabinetsreactie worden 50 maatregelen benoemd op het gebied van beter schadeherstel en versterking, maar ook sociale cohesie, ruimtelijke kwaliteit en leefbaarheid. Daarnaast wil men een generatielang investeren in Groningen op het gebied van verduurzaming, sociaal en economie. In 2025 zijn met Nij Begun mooie en grote stappen gezet. Rijk en regio hebben gezamenlijk een herstelagenda opgesteld en diverse maatregelen hierin zijn in ontwikkeling of uitvoering. Verder is zowel de Sociale Agenda als de Economische Agenda vastgesteld en is de Isolatie-aanpak in uitvoering. Ook binnen onze gemeente heeft dit tot nieuwe plannen en projecten geleidt. 

De aardbevingsopgave vraagt ook binnen onze gemeente veel extra werk en inzet. We hebben dit georganiseerd in het programma Oldambt Versterkt. Hierin onderscheiden we drie onderdelen. Allereerst de aardbevingsproblematiek met de versterkingsopgave en de herstelaanpak. Als tweede het Nationaal Programma Groningen waarvoor we ons lokale programma NPG Oldambt hebben opgesteld. En meer recent Nij Begun wat meer overkoepelend heeft gezorgd voor nieuwe ontwikkelingen, agenda’s en projecten. Voor deze onderdelen ontvangen we financiële middelen, zowel voor organisatiekosten als voor de uitvoering van projecten. Dit betekent dat sprake is van omvangrijke financiële stromen binnen de gemeente. Met Nij Begun is de rol van de gemeente verder toegenomen en hebben we nieuwe taken en extra middelen ontvangen. In deze paragraaf lichten we onze inzet in de aardbevingsopgave toe en schetsen we de financiële situatie. 

In 2025 is veel gebeurd rond de uitwerking van de plannen en verschillende agenda’s voor Nij Begun. Samen met de andere aardbevingsgemeenten, provincie, het rijk en de uitvoeringsorganisaties IMG en NCG is gewerkt aan de Agenda Herstel van Groningen. Deze agenda richt zich op het verbeteren van de afhandeling van schade en versterking van woningen, met een focus op een mildere, menselijkere en makkelijkere aanpak. Het doel van de agenda is om de duidelijkheid voor bewoners te vergroten, meer maatwerk mogelijk te maken en een overheid te creëren die adequaat reageert. Binnen deze agenda krijgen gemeenten een meer proactieve en coördinerende rol. 

Vanuit onze lokale herstelagenda hebben we afgelopen jaar gewerkt aan verschillende projecten en maatregelen. Doelstellingen hiervoor zijn vastgelegd in het plan van aanpak versterking en herstel dat jaarlijks door de raad wordt vastgelegd. Dit plan bevat ook de uitvoeringsopdracht aan NCG voor de versterking in onze gemeente. Afgelopen jaar zijn opnieuw een aanzienlijk aantal woningen versterkt of zijn in voorbereiding daarop. Van de c.a. 500 adressen in de scope moeten in totaal c.a. 100 woningen daadwerkelijk versterkt worden. Verwachting is dat in 2026 het grootste deel hiervan is afgerond. Verder zijn we in mei 2025 van start gegaan met de één-overheid-aanpak in het startgebied Nieuw-Scheemda en ’t Waar. Het doel is om samen met NCG en IMG kleinschalig te starten met een gebied waar we ervaring op willen doen met een gezamenlijke aanpak gericht op versterking, herstel, verduurzaming en leefbaarheid. Verder is in het najaar 2025 gestart met de uitvoering van de plannen voor de gebiedsontwikkeling van het dorpenlint Nieuwolda, ’t Waar en Nieuw-Scheemda. In nauwe samenwerking met de inwoners zijn in werkgroepen hiervoor de verschillende deelprojecten uitgewerkt, op basis van het vastgestelde uitvoeringsplan (college, september 2024). 

In 2025 is verder gewerkt aan het plan voor een dorpsgerichte aanpak van Drieborg gericht op herstel, verduurzaming en leefbaarheid. Dit in samenwerking met de inwonerswerkgroep, IMG en BZK.. In april is in de lokale stuurgroep het plan van aanpak vastgesteld. In de voorjaarsnota heeft het rijk een bedrag van 5 miljoen euro vrijgemaakt voor een aanpak in Drieborg. Verder is afgelopen jaar een plan en uitvoeringskader opgesteld voor Maatregel 14 gericht op het vergroten van de leefbaarheid, met name in de gebieden met impact van de schade-afhandeling en versterking. Tot slot hebben we afgelopen jaar ook verder ingezet op het zo goed mogelijk ondersteunen van inwoners met hulpvragen, vooral in situaties waarin zij vastlopen of ernstige problemen ervaren. Onze inwonersondersteuners zijn hiervoor een belangrijke basis, waarvoor we de capaciteit in 2025 hebben vergroot.

Naast versterking en herstel gaat Nij Begun voor een belangrijk deel over perspectief voor Groningen. Afgelopen jaar zijn zowel de Sociale Agenda als de Economische Agenda vastgesteld door het rijk. Dit in goede samenwerking en na uitgebreide consultatierondes, ook middels zienswijzen vanuit raden en staten. Inmiddels zijn de eerste maatregelen in voorbereiding of in uitvoering. Verder is de isolatie-aanpak van start gegaan medio 2025 en kunnen inwoners (gefaseerd per postcode) een aanvraag indienen bij het SNN. Daarnaast is ook gewerkt aan een gezamenlijke ondersteuningsaanpak. Naast de verschillende agenda’s gaat het hierbij ook over de verschillende masterplannen die in ontwikkeling zijn (o.a. Masterplan Regiocentra, Campussen en Oost-Groningen). De uitwerking en uitvoering van deze agenda’s en plannen zal ook voor onze gemeente grote impact gaan hebben. 

Voor Nationaal Programma Groningen is begin 2025 het geactualiseerde programma uiteindelijk goedgekeurd door het bestuur NPG en in maart 2025 formeel nog vastgesteld door de raad. In het verlengde hiervan hebben we een uitvoeringsprogramma  2024 -2027 opgesteld welke is vastgesteld door het college. Hierin ligt enerzijds de focus op het maken van goede keuzes om de projecten die nog ‘in ontwikkeling’ zijn tot een concrete aanvraag te komen of deze te laten afvallen. En daarnaast op het realiseren van voldoende uitvoeringskracht voor alle projecten die ‘in uitvoering’ zijn c.q. komen. Dit heeft ertoe geleid dat alle projecten waarover is besloten dat we ze (willen gaan) uitvoeren in ontwikkeling zijn gekomen. Een aantal daarvan zijn of worden in 2025 ingediend bij het NPG. Andere zitten nog in de voorbereidingsfase en worden komend jaar ingediend.
De planning is dat in 2026 alle in de actualisatie opgenomen projecten in aanvraag of in uitvoering zijn.

Gaswinning en gestapelde mijnbouw
Hoewel de gaswinning uit het Groningenveld definitief gestopt is in 2024 hebben we nog wel te maken met de gaswinning uit de kleinere gasvelden. Verder hebben we ook te maken met andere mijnbouwactiviteiten die van invloed zijn binnen onze gemeente (o.a. zoutwinning en de ondergrondse opslag van stikstof). Naast het IMG is daarom ook het contact met de Commissie Mijnbouwschade belangrijk. Verder zijn we betrokken bij een onderzoek van IMG naar multicausaliteit t.a.v. gaswinning en zoutwinning. Hierbij wordt onderzocht of een combinatie van gas en zoutwinning, en mogelijke trillingen en effecten van bodemdaling hierbij, gezamenlijk kunnen leiden tot schade aan gebouwen of objecten. De eerste resultaten van dit onderzoek zijn eind 2024 gepresenteerd, laatste resultaten worden in het najaar van 2025 verwacht. We zullen de uitkomsten van dit onderzoek en de verdere uitwerking hiervan volgen. Verder blijven we nauwgezet de ontwikkelingen en het proces omtrent de zoutwinning in het gebied Heiligerlee/Zuiderveen volgen en daar waar mogelijk geven wij advies. Ook het Nobian onderzoek over hoe de zoutcavernes op een veilige manier af te kunnen sluiten (abandonneringsplan) blijft onze aandacht houden. Tot slot onderhouden we regelmatig contact met de mijnbouwbedrijven (Nobian en Gasunie), Staatstoezicht op de Mijnen (SodM), het ministerie van Economische Zaken en Klimaat en bewoners (stichting bewonersbelangen Lanengebied en Zuiderveen). Ook gebruiken we onze juridische bevoegdheden en verantwoordelijkheden om te reageren op bijv. winningsplannen rond mijnbouwactiviteiten.

Versterking
Komend jaar gaan we verder met de uitvoering van de versterkingsopgave in onze gemeente. De meest recente afspraken en doelstellingen worden vastgelegd in het lokale plan van aanpak 2026, welke in december 2025 aan de raad wordt voorgelegd ter besluitvorming. Met dit plan geven we NCG opdracht voor de verdere uitvoering van de versterkingsopgave. Verwachting is dat in 2026 het grootste deel van de versterkingsopgave in onze gemeente kan worden afgerond. Zoals aangegeven gaat het in totaal om c.a. 100 woningen, waarvan een aanzienlijk deel dus inmiddels ook versterkt is. Hoewel niet groot in aantal gaat het in een groot deel van de situaties om complexe versterkingen, van vrijstaande woningen of boerderijen. Voor een aantal van deze meer complexe situaties geldt dat deze langer zullen duren dan 2026. Dit betekent voor ons ook extra inzet van personeel qua vergunningverlening, RO-advisering en erfgoedvraagstukken. We willen het versterkingsproces zo optimaal mogelijk organiseren en hebben we oog voor bijzondere en/of schrijnende situaties. 

Herstelagenda Oldambt
Naast het plan van aanpak voor de versterkingsopgave werken we ook aan een lokale agenda Herstel van Oldambt. We krijgen een grotere rol in de herstelopgave en de diverse maatregelen vanuit Nij Begun. We waren al direct betrokken bij de versterkingsopgave, o.a. als opdrachtgever voor de NCG (met name t.a.v. prioritering en planning). We zien nu ook dat in bredere zin de samenwerking met NCG en IMG intensiever wordt, met name in het kader van de gebiedsgerichte aanpak. Uiteraard geldt dat IMG en NCG primair verantwoordelijk zijn en blijven voor de uitvoering van de versterkingsopgave en schadeherstel. Als gemeente willen we toe naar een meer integrale aanpak waarbij de inwoner centraal staat. Zeker ook gezien de koppeling met de verduurzamingsopgave en de middelen die we straks ontvangen voor de isolatie-aanpak (maatregel 29). In de lokale agenda Herstel voor Oldambt willen we de maatregelen uit Nij Begun t.a.v. schadeherstel en versterking op een meer integrale en gebiedsgerichte manier uitwerken. Dit doen we in elk geval voor de volgende projecten:

• Gebiedsontwikkeling dorpenlint Nieuwolda, ’t Waar en Nieuw-Scheemda: voor dit gebied zijn de plannen klaar en wordt de uitvoering in 2026 verder voorbereid en opgepakt.
• Startgebied Nieuw Scheemda – ‘t Waar: de plannen voor de één-overheid-aanpak worden verder uitgevoerd. Ook worden de ervaringen uit dit startgebied gebruikt voor verdere ontwikkeling van de gebiedsgerichte aanpak.
• Dorpsgerichte aanpak Drieborg: afhankelijk van de uitkomsten van de vervolggesprekken met het rijk worden plannen voor dit gebied verder ontwikkeld.
• Leefbaarheid: We ontwikkelen plannen en voeren projecten uit op basis van het vastgestelde plan voor Maatregel 14. Dit doen we in nauwe samenwerking met de nieuwe aanpak voor gebiedsgericht werken. 

Schadeproblematiek en ondergrond
We blijven in gesprek met IMG over de schade-afhandeling en de impact hiervan. We intensiveren de samenwerking en blijven daarbij ook aandacht vragen voor de grensproblematiek en voor een ruimhartige én duurzame aanpak van het schadeherstel. Daarnaast hebben we regelmatig overleg over de Acuut Onveilige Situaties (AOS) en werken we samen met NCG en IMG aan de aanpak voor schrijnende of vastgelopen situaties. Hierbij zorgt het feit dat onze gemeente op de grens van het aardbevingsgebied ligt voor complexe vraagstukken en soms ook onuitlegbare situaties. Funderingsproblematiek, slechte staat van woningen, bodemdaling en gestapelde mijnbouw spelen hierin ook een rol. Hoewel we als gemeente hierin formeel geen rol hebben proberen we wel naast onze inwoners te staan en ze waar mogelijk hierin te helpen en ondersteunen, zeker in schrijnende situaties. Hierbij speelt in elk geval de situatie in het dorp Drieborg, waar de inwoners zowel het rijk als gemeente hebben gevraagd om mee te werken aan een dorpsgerichte aanpak waarin schadeherstel en perspectief (verduurzaming en leefbaarheid) zo mogelijk gecombineerd worden. Hiervoor zijn inmiddels concrete plannen in ontwikkeling.

Inwonersondersteuning
Komend jaar blijven we ondersteuning bieden aan onze inwoners bij schadeherstel en versterking. In het kader van de gebiedsgerichte één-overheid-aanpak zullen we hier intensiever en samen met betrokken partijen in op trekken. Naast individuele ondersteuning ontwikkelen we ook een meer collectieve aanpak gericht op het helpen van inwoners en het versterken van de sociale cohesie. Voor complexe situaties zetten we ons in om oplossingen te onderzoeken en samen met verantwoordelijke partijen te realiseren. In dat kader brengen ook de twee betrokken portefeuillehouders c.a. maandelijks bezoeken aan getroffen inwoners. Waar mogelijk dragen we schrijnende situaties voor bij het interventieteam of bij de Commissie Bijzondere Situaties. Ook kijken we naar de mogelijkheden om knelpunten op te lossen en zetten we hiervoor de middelen in die we vanuit het rijk ontvangen. Tot slot blijven we inzetten op communicatie en informatievoorziening. Vanuit gemeente communiceren we o.a. via onze website, sociale media en de nieuwsbrief Oldambt Versterkt die we c.a. twee-maandelijks digitaal uitbrengen. Daarnaast hebben we de spreekuren van de gebiedsregisseur in Nieuwolda en Nieuw Scheemda die maandelijks plaatsvinden. Verder heeft het IMG twee steunpunten in Nieuwolda en Winschoten die afgelopen jaar met vaste regelmaat open zijn. Tot slot werken we voor de gebiedsgerichte projecten een communicatie-aanpak uit in samenwerking met betrokken partijen en dorpsbelangen.

Het geactualiseerde lokaal programma NPG Oldambt (definitief vastgesteld door de raad in maart 2025) vormt de basis voor de verdere uitwerking en uitvoering van onze lokale aanpak. In 2026 ligt de focus deels op de projecten die nog ‘in ontwikkeling’ zijn. Het streven is om hiervoor tot concrete aanvragen te komen en goedkeuring door het NPG-bestuur. Mocht blijken dat één of meerdere projecten niet haalbaar zijn of (veel) later pas gerealiseerd kunnen worden dan willen we komend jaar ook gebruiken om te kijken welke keuzes nodig zijn om tijdig de beschikbare middelen in te kunnen zetten. Hierbij geldt dat de gereserveerde middelen voor Tijd voor Toekomst (2e tranche, 3 miljoen) komt te vervallen vanuit NPG. Voor het vervolg van deze aanpak is andere financiering gevonden via de Sociale Agenda Nij Begun. Hiermee hebben we nu een sluitende begroting voor ons NPG-programma.

Ander belangrijk doel voor komend jaar is om voor alle projecten ‘in uitvoering’ genoeg uitvoeringskracht beschikbaar te hebben. Dit vraagt het nodige aan inzet en capaciteit vanuit de organisatie, maar ook in de samenwerking met inwoners en betrokken partijen. Vanuit het programma coördineren we deze inzet en sturen we ook op de voortgang en samenhang. Ook zorgen we voor de jaarlijkse voortgangsrapportages van alle projecten die we opstellen en indienen bij het bestuur NPG. Verder zullen we komend jaar extra aandacht hebben voor de communicatie rond de verschillende projecten en de samenhang met Nij Begun. We zien dat het proces rond de Economische Agenda en de Sociale Agenda van Nij Begun steeds meer impact heeft op NPG (zowel qua uitvoering, koers en qovernance).

Onderaan deze paragraaf treft u een overzicht aan van de projecten die in uitvoering zijn. Daar waar relevant kunnen projecten ook op andere plekken in de begroting terugkomen bij de betreffende beleidsvelden.

Voor de aanpak van de aardbevingsopgave en het NPG ontvangen we financiële middelen, zowel voor organisatiekosten als uitvoering van projecten. Met Nij Begun is onze rol groter geworden en ontvangen we meer financiële middelen, in elk geval voor wat betreft de herstelagenda . In 2024 zijn hierover afspraken gemaakt tussen rijk en regio over de besteding van de middelen en het instellen van een meerjarige specifieke uitkering om de middelen over te maken.
Dit betekent dat sprake is van omvangrijke financiële stromen binnen de gemeente.
Hieronder lichten we deze toe (punten 1 t/m 6 betreffen de inzet rond de aardbevingsopgave, 7 en 8 hebben betrekking op NPG):

1. Organisatiekosten/Lumpsum-middelen aardbevingsopgave: Met Nij Begun zijn extra middelen toegezegd voor de kosten die de regionale overheden moeten maken in het kader van de aardbevingsopgave. Voor de periode tot en met 2028 gaat het in totaal om een bedrag van c.a. 90 miljoen euro (hierbij wordt rekening gehouden met loonindexering). Voor Oldambt betekent dit dat we jaarlijks een bedrag van c.a. 700k ontvangen voor personele inzet en organisatiekosten.
2. Sociale Cohesie blok B: bij de bestuurlijke afspraken in 2020 zijn o.a. afspraken gemaakt voor de inzet binnen het zogeheten blok B. Dit betreft middelen om de sociale cohesie te vergroten en de verschillen tussen maatregelen voor de woningen in de versterking te verkleinen (voor Oldambt ruim 12 miljoen euro). Een deel van deze middelen wordt gebruikt voor de subsidieregeling via SNN (subsidie voor verduurzaming van woningen die in de versterkingsopgave vallen, vergelijkbaar aan de regeling die vanuit het rijk is opgesteld). Verder wordt een deel ingezet voor de subsidieregeling ‘constructieve maatregelen blok B’ die het college in maart 2023 heeft vastgesteld.
3. Middelen blok D: In 2020 zijn ook afspraken gemaakt over het zogeheten gebiedsfonds, waaruit kosten die samenhangen met de versterking gefinancierd kunnen worden (inpassingskosten, herinrichting openbare ruimte). Het betreft dus middelen die gemeenten kunnen inzetten voor kosten die direct of indirect samenhangen met de uitvoering van de versterking. Voor Oldambt gaat het om een bedrag van c.a. 6,8 miljoen euro. Dit is incl. de extra middelen (1,2 miloen euro) die met Nij Begun beschikbaar zijn gekomen. Deze middelen worden grotendeels ingezet voor de gebiedsontwikkeling Nieuwolda, ’t Waar en Nieuw-Scheemda.  
4. Sociaal-emotionele ondersteuning: Alle aardbevingsgemeenten ontvangen middelen voor sociaal-emotionele ondersteuning op lokaal niveau. Met Nij Begun zijn hiervoor aanvullende middelen beschikbaar gekomen waardoor we nu jaarlijks tot en met 2030 een bedrag van c.a. 350k ontvangen. Met deze middelen wordt de inzet van onafhankelijke inwonersondersteuners gefinancierd en wordt bijgedragen aan Welzijn op Recept. Ook willen we hiermee investeren in collectieve ondersteuning.
5. Leefbaarheid:  Onderdeel van Nij Begun betreft ook extra geld voor leefbaarheid en wijkontwikkeling voor gebieden waar versterking en/of schade speelt (maatregel 14). Wij ontvangen voor de periode t/m 2030 hiervoor een bedrag van ruim 12 miljoen euro. In 2025 heeft het college hiervoor een plan van aanpak en uitvoeringskader vastgesteld en zijn ook de eerste projecten gerealiseerd.
6. Knelpuntenpot gemeenten: met deze maatregel uit Nij Begun (maatregel 31) ontvangen de aardbevingsgemeenten financiële middelen voor het wegnemen van psychosociale en sociaaleconomische knelpunten. Als gemeente Oldambt ontvangen we een bedrag van c.a. 7,5 miljoen euro (t/m 2030). In 2025 heeft het college een kader en werkwijze vastgesteld en zijn ook de eerste hulptrajecten gestart.
7. NPG-Projecten: Vanuit het NPG hebben we in totaal een trekkingsrecht voor onze gemeente van c.a. 34 miljoen euro met een looptijd van tien jaar (t/m 2030). In ons lokale programma hebben we bij aanvang 2026 15 projecten in uitvoering, waarvoor we in totaal ruim 17 miljoen euro aan NPG-middelen hebben ontvangen (incl programmakosten). Het gaat hier om de bedragen die ten laste komen van ons trekkingsrecht, voor een aantal projecten geldt dat de (verwachte) BTW-bijdrage rechtstreeks door het rijk wordt overgemaakt aan het BTW-compensatiefonds. Een deel van de projecten wordt door derden uitgevoerd. Deze middelen hebben we doorbeschikt via een subsidie. Eén keer per jaar moeten we alle projecten verantwoorden aan het NPG-bestuur. 
   In 2026 verwachten we alle resterende projecten ‘in ontwikkeling’ tot een goedgekeurde aanvraag te brengen. Hiermee hopen we ook grotendeels de beschikbare middelen vastgelegd te hebben.
8. Programmakosten NPG: binnen het NPG is afgesproken dat gemeenten maximaal 4% van de trekkingsrechten mogen inzetten voor proces- en organisatiekosten. Deze middelen zijn vrij te besteden gedurende de looptijd van het NPG. In 2025 is hiervoor de laatste tranche aangevraagd (c.a. 700k). Deze middelen worden ingezet voor de uitvoering van het programma en bijbehorende personele- en organisatiekosten.
9. Nij Begun – personele inzet:  Eind 2024, begin 2025 zijn afspraken gemaakt met het rijk over de extra inzet die gevraagd wordt voor de ontwikkeling van Nij Begun. Samen met regio en rijk is een systematiek ontwikkeld om de financiële vergoeding voor ambtelijke inzet bij de lokale overheden
   en de provincie na de kabinetsreactie te bepalen en te verdelen. In dit kader ontvangen we als gemeente twee keer een bedrag van c.a.1 miljoen euro. Deze middelen worden eind 2025, begin 2026 verwacht en besteden we aan de extra inzet die we leveren (programmanagement, werkzaamheden inhoudelijke agenda’s, communicatie, financiën en control). 

De aardbevingsopgave vraagt binnen onze gemeente veel extra werk en personele inzet. Hierbij onderscheiden we het programma Versterking en Herstel, het NPG-programma en Nij Begun. Afgelopen jaar hebben we verder gewerkt aan de organisatie hiervan waarbij we steeds meer toewerken naar een meer programmatische aanpak, ook in samenhang met de bredere organisatie-ontwikkeling. Binnen de gemeente is de organisatie belegd bij de programmamanager. 

Voor de aardbevingsopgave is een projectgroep en een stuurgroep samengesteld waarin vraagstukken opgepakt worden, programma’s opgesteld worden en complexe of schrijnende situaties besproken worden. Binnen de projectgroep zijn alle betrokken disciplines vertegenwoordigd. Afgelopen jaar is de capaciteit uitgebreid met een extra inwonersondersteuner en projectleider. Belangrijk is verder de stuurgroep aardbevingen, waarin we samenwerken met NCG en IMG. Hierin wordt gestuurd op de voortgang van de versterkingsopgave en de bredere herstelagenda. 

Voor het NPG is een programmateam samengesteld. Vanuit het programmateam wordt gewerkt aan de ontwikkeling en uitvoering van het programma. Ook wordt hierin de uitvoering van projecten, die door projectleiders binnen de gemeente wordt gedaan, gecoördineerd. Hierbij gaat het o.a. om zaken als communicatie, monitoring en de voortgangsrapportages die we jaarlijks bij NPG moeten indienen. Het NPG Oldambt wordt aangestuurd door de stuurgroep NPG waar het hele college deel van uitmaakt (i.v.m. raakvlakken alle portefeuilles). In 2025 zijn we verder gestart met een ambtelijke stuurgroep (deel van het MT/DT) om zaken als capaciteit en uitvoeringskracht af te stemmen en borgen.

Voor Nij Begun werken we met een ambtelijk kernteam, waarin we met de trekkers van de verschillende agenda’s de organisatie en coördinatie oppakken. Bestuurlijke afstemming vindt regelmatig plaats, o.a. met een stuurgroep met het hele college.

Aardbevingsopgave: schadeherstel, versterking en ondergrond

• We voeren het lokale plan van aanpak ‘Versterking en Herstel Oldambt 2026’ uit. In dit plan, welke eind 2025 aan de raad wordt voorgelegd, zijn doelstellingen en resultaten benoemd. Voor de versterking vormt dit ook de opdracht aan NCG voor het uitvoeren van de versterkingsopgave.
• Als onderdeel van de aanpak voor versterking en herstel werken we aan een gebiedsgerichte aanpak. In dat kader zien we de volgende acties:

Voor de gebiedsontwikkeling van het lint Nieuwolda, ’t Waar en Nieuw-Scheemda voeren we de plannen uit die zijn opgesteld. 

We werken aan herstel, versterking en verduurzaming van de huizen in de één-overheid-aanpak in Nieuw-Scheemda en ’t Waar. 

We komen tot een concreet plan voor een dorpsgerichte aanpak in Drieborg met een combinatie van herstel, verduurzaming en leefbaarheid.

We ontwikkelen en realiseren plannen en projecten voor het versterken van de leefbaarheid met de middelen vanuit Maatregel 14 vanuit het plan van aanpak dat we hiervoor hebben opgesteld.

Waar mogelijk bieden we ondersteuning aan onze inwoners bij schadeherstel en versterking. Voor complexe situaties zetten we ons als gemeente in om oplossingen te onderzoeken en samen met verantwoordelijke partijen te realiseren. In dit kader ontwikkelen we onze (collectieve) aanpak verder en zetten we de beschikbare middelen in om knelpunten op te lossen.

Ondergrond: PM

NPG en Brede Welvaart

• We werken verder aan de uitvoering van het lokale programma NPG en alle projecten die hiervoor zijn goedgekeurd. Voor de projecten in uitvoering geldt we deze halfjaarlijks monitoren en voortgang rapporteren richting NPG.
• Het streven is om in 2026 alle resterende projecten die nog in ontwikkeling zijn tot uitvoering te brengen. Dat betekent dat voor deze projecten de aanvraagtrajecten (incl. beoordeling en besluitvorming) worden afgerond. Het betreft de projecten: Hart voor Scheemda, WinCITY, Leven Lang Ontwikkelen, Impuls fietsroutes en Gebiedsontwikkeling Bad Nieuweschans.
• We zetten ons actief in voor de uitwerking van de agenda’s en plannen vanuit Nij Begun en wat dit mogelijk voor onze gemeente gaat betekenen. Binnen de gemeente zal dit het nodige vragen aan capaciteit en organisatie. Dit betreft in elk geval de volgende onderdelen:

Herstelagenda: zoals elders ook verwoord in de begroting werken we aan onze lokale agenda Herstel voor Oldambt waarin we de maatregelen uit Nij Begun ten aanzien van schadeherstel en versterking op een meer integrale en gebiedsgerichte wijze uitvoeren.

Isolatie-aanpak: onderdeel van Nij Begun is de isolatieaanpak (maatregel 29) die in 2025 gefaseerd van start is gegaan. Komend jaar werken we de aanpak hiervoor binnen onze gemeente verder uit (zie ook 5.1 Duurzaamheid).

Sociale Agenda: de agenda is medio 2025 vastgesteld en de verschillende maatregelen worden gefaseerd ingevoerd. Rol en acties voor ons als gemeente zijn per maatregel anders. Hiervoor wordt een (dynamische) analyse opgesteld waarmee we streven naar beter en meer inzicht in onze rol en de mogelijk c.q. noodzakelijke inzet en (extra) capaciteit het die hiervoor nodig is.

Economische Agenda: Met de vaststelling van de Economische Agenda en de nadere uitwerking van de governance wordt geleidelijk meer duidelijk over welke rol en acties voor ons als gemeente zijn weggelegd. Daarbij blijven we in elk geval werken aan de masterplannen Regiocentra, Masterplannen en Oost-Groningen die in dit kader ontwikkeld worden. Voor de masterplannen Campussen en Regiocentra zijn bovendien expliciet cofinancieringsbedragen gereserveerd in de Economische Agenda (zie ook onderdeel economie in de begroting).